Cushman & Wakefield I TR International tarafından hazırlanan ve 2024’ün ikinci yarısını ele alan “Gayrimenkul Pazarı Görünümü” başlıklı rapora göre, bu dönemde döviz kuru istikrarlı seyir izlerken enflasyon düşüşünü sürdürdü.
Yıl boyunca uygulanan politikalar, ekonomik istikrarın korunmasına katkı sağlarken tüketici güven endeksi son çeyrekte toparlandı, sanayi üretiminde görülen yıllık daralma Kasım 2024 itibarıyla sona erdi. Gelişmeler, Türkiye’nin ekonomik istikrar ve sürdürülebilir büyüme hedeflerine kararlılıkla ilerlediğini gösterdi.
Ofis üretiminde durgunluğun yaşandığı yılın ikinci yarısında şirketlerin mevcut ofis alanlarını daha verimli kullanma çabaları da yeni ofis projelerini kısıtladığını gösterdi. Hibrit çalışma modelinden ofislere dönüş eğiliminin kısmen artması, A sınıfı ofislere ve merkezi iş alanı bölgelerine yönelik talebin yüksek seviyelerde kalmasına neden oldu.
Talep yüksekken ofis arzının sınırlı kalmaya devam etmesi, doluluk oranlarını son yılların en yüksek seviyelerine taşıdı. 2024 sonu itibarıyla metrekare başına düşen aylık ofis kira bedelleri, Levent’te 45 dolara yükselirken onu 35 dolarla Anadolu Yakası, 32 dolarla Esentepe-Gayrettepe bölgesi ve Maslak, 20 dolarla İzmir ve Ankara izledi.
İstanbul’da ofis doluluk oranı 89,51 oldu
İstanbul ofis pazarında genel arz, 2024 sonu itibarıyla 7,16 milyon metrekareye ulaştı. İstanbul Uluslararası Finans Merkezi’nin tamamının açılmasıyla arzın artması ve yatırım işlemlerinin orta ve uzun vadede hızlanması bekleniyor.
Verilere göre, 2023 sonunda yüzde 14,3 olarak kaydedilen ofis boşluk oranı, geçen yıl artan ofis talebiyle yüzde 10,41’e düştü. Böylece doluluk oranı yüzde 89,51 olarak gerçekleşti. A sınıfı ofislere olan güçlü taleple merkezi iş alanı bölgesindeki boşluk oranı, 2024 yılının dördüncü çeyreği itibarıyla yüzde 9,40’a gerilerken Levent bölgesinde ise boşluk oranı yıllık bazda yüzde 7,88’den yüzde 8,66’ya yükseldi.
Geçen yıl ilaç ve medikal teknolojileri alanında faaliyet gösteren firmaların gerçekleştirdiği kiralama işlemlerinde ciddi artış olması dikkati çekti. Sağlık sektöründeki toplam kiralama hacmi, metrekare bazında bir önceki yıla göre 3 kattan fazla artış gösterdi. Sektörün toplam kiralama işlemleri içindeki payı yüzde 5’ten yüzde 24’e yükseldi.
Küresel perakende markaları 2024’te Türkiye’ye akın etti
Rapora göre, 2024’te cadde ve alışveriş merkezlerindeki yüksek doluluk oranları ve sınırlı arza rağmen perakende markaları, yeni mağaza açılışlarına hız kesmeden devam etti.
Bu dönemde dünyaca ünlü spor giyim markası Champion’dan İtalyan vegan moda markası Save the Duck’a, lüks valiz markası Rimowa’dan Marc Jacobs’a, İtalyan ayakkabı üreticisi Premiata’dan lüks moda markası Loewe’ye kadar dünyanın önde gelen pek çok perakende markası, Türkiye pazarına ilk kez girmeleri ve hızlı büyüme stratejileriyle dikkati çekti.
AVM sayısının 468’e yükselmesi bekleniyor
Geçen yıl 11 yeni alışveriş merkezinin (AVM) açılışıyla toplam alışveriş merkezi arzı 14,11 milyon metrekareyi aşarken AVM’lerin mali zorluklar veya güçlendirme çalışmaları nedeniyle geçici veya kalıcı olarak kapanması, sektör arzında daralmaya yol açtı. Bununla birlikte 2025 sonunda inşaat halindeki projelerin tamamlanmasıyla toplam AVM sayısının 468’e, kiralanabilir alanın ise 14,7 milyon metrekareye ulaşması bekleniyor.
Veriler, Türkiye perakende sektöründe geçici (pop-up) mağazacılık uygulamalarının popülerliğini korumaya devam ettiğini ve geçici mağazacılığın markaların deneyim odaklı stratejilerinin bir parçası olarak daha fazla benimseneceğinin beklendiğini ortaya koydu.
Geçen yıl A sınıfı depolarda talep artış hızındaki yavaşlama son çeyrekte de sürerken kiralama faaliyetlerinde toplam işlem hacmi 193 bin metrekareye ulaştı. Firmaların kendi depo alanlarına yönelmesi ve sınırlı arz nedeniyle kiralama işlemleri, 2023’e kıyasla metrekare bazında yüzde 14,2 düştü.
Sanayi ve lojistik yatırım işlemlerinde e-ticaret, elektronik ve perakende firmaları tarafından yapılan işlemler ön plana çıkarken metrekare bazlı birincil lojistik kiralar, İstanbul’da 10,50 dolar, Ankara’da ise 6,5 dolar olarak gerçekleşti.
Türkiye, lojistikte “yakın kıyı” stratejisiyle birbiri ardına yatırım alıyor
Küresel tedarik zincirlerinin bölgesel çatışmalar nedeniyle yeniden şekillenmesi, Türkiye’yi yakın kıyı stratejileri kapsamında uluslararası yatırımcılar için cazip merkez haline getirdi.
Geçen yıl Fransız Saint-Gobain Weber’in Diyarbakır’da 7’nci fabrikasını açması ve Çinli elektrikli araç üreticisi BYD’nin 1 milyar dolar tutarındaki yatırımı başta olmak üzere, Chery ve SAIC Motor gibi diğer otomotiv devlerinin yeni yatırım kararları, Ganfeng Lithium’un Yiğit Akü ile 500 milyon dolar değerinde işbirliği yapması, Türkiye’nin bölgesel ve küresel tedarik zincirlerindeki artan stratejik rolünü pekiştiriyor.
Bunlara ek olarak Almanya merkezli BLG Logistics ile Felix Schoeller ve Brezilyalı WEG S.A da yakın zamanda Türkiye’de yeni yatırımlar planladıklarını açıkladı. Türkiye’nin stratejik konumu dolayısıyla uluslararası yatırımcıların ilgisinin gelecek dönemde daha da artması bekleniyor.
