Yapay zeka ve insan-makine işbirliği: Geleceğin iş dünyası nasıl olacak?

Stanford Üniversitesi ekonomistleri, yapay zekanın bazı işleri ortadan kaldırdığına dair şimdiye kadarki en güçlü kanıtı ortaya koydu. Ancak durum basit bir iş kaybı senaryosundan ibaret değil: Bazı sektörlerde genç çalışanlar yapay zekaya karşı daha savunmasızken, deneyimli çalışanlar yeni fırsatlarla karşılaşıyor.

Araştırmanın kapsamı

Profesör Erik Brynjolfsson, araştırma bilimcisi Ruyu Chen ve yüksek lisans öğrencisi Bharat Chandar, ChatGPT’nin piyasaya çıkışından 2022 sonlarından 2025 ortasına kadar ABD’nin en büyük bordro sağlayıcısı ADP’nin verilerini inceledi.

Genç çalışanlar üzerindeki etki

Araştırmacılar, üretken yapay zekanın benimsenmesinin özellikle müşteri hizmetleri ve yazılım geliştirme gibi otomasyona yatkın sektörlerde genç çalışanlar için iş fırsatlarını azalttığını tespit etti. 22-25 yaş arası çalışanların istihdamında bu sektörlerde yüzde 16’lık bir düşüş gözlendi.

Yapay zekanın nüanslı etkisi

Yeni çalışma, yapay zekanın işgücü üzerindeki etkisinin tek boyutlu olmadığını gösteriyor. Genç mezunların işsizliği, yapay zeka öncesinde, 2009 civarında azalmaya başlamıştı. Ayrıca çeviri gibi yapay zekaya karşı savunmasız görünen alanlarda son yıllarda iş artışı görüldü.

Deneyimli çalışanlar için fırsatlar

Stanford ekibi, maaş bordro verilerini analiz ederek AI etkisinin çalışanların deneyim ve uzmanlığıyla daha yakından ilişkili olduğunu belirledi. Üretken yapay zekanın kullanıldığı sektörlerde deneyimli çalışanlar iş kaybından büyük ölçüde korunmuş ve fırsatlar ya aynı kalmış ya da hafif artmış. Özellikle tekrarlayan ve kod yazma gibi rutin işleri otomatikleştirmek daha kolay hale gelmiştir.

Ücretler ve ekonomik etki

Araştırma, yapay zekanın bazı işleri ortadan kaldırsa da, şimdilik ücretlerde düşüşe yol açmadığını gösteriyor. Çalışma, Covid-19 salgını, uzaktan çalışma ve teknoloji sektöründeki işten çıkarmalar gibi karışıklığa yol açabilecek faktörleri de dikkate aldı. Bu faktörler göz önünde bulundurulduğunda bile yapay zekanın belirgin bir etkisi bulunuyor.

AI ve insan-makine işbirliği

Brynjolfsson, yapay zekanın ekonomiye sağladığı faydaları maksimize etmek için, hükümetin otomasyonu ödüllendiren vergi uygulamalarını gözden geçirmesi ve AI şirketlerinin insan-makine işbirliğini önceliklendiren sistemler geliştirmesi gerektiğini vurguluyor.

Haziran ayında yayınlanan bir makalede Brynjolfsson ve Stanford’dan Andrew Haupt, insan-AI işbirliğini ölçen “centaur” AI kriterlerinin geliştirilmesini önerdi. Bu yaklaşım, insanların ve makinelerin birlikte daha yüksek performans gösterebileceği görevleri ön plana çıkarıyor.

Geleceğe bakış: Artırılabilir işler

Bazı uzmanlar, insan ve yapay zeka işbirliğinin gelecekte işgücü piyasasının belirleyici özelliği olabileceğine inanıyor. AI’nın çıktısını yönetmek, yeni artırılabilir iş fırsatlarını ortaya çıkaracak ve otomasyon ile birlikte iş gücüne yeni roller kazandıracak.

Erken uyarı sistemi gerekliliği

Yapay zekanın genç çalışanlar üzerindeki etkisinin zamanla deneyimli çalışanlara da yansıyabileceği uyarısı yapılıyor. Brynjolfsson, bu süreci takip etmek için gerçek zamanlı bir erken uyarı sistemi oluşturulmasının önemine dikkat çekiyor.